Żywność ekologiczna jest dzisiaj bardzo popularna i wybiera ją wiele osób. Czym dokładnie jest tego typu żywność? Jakie ma ona korzyści? Czy warto włączyć ją do swojej diety?

Definicja żywności ekologicznej

Podstawowym celem rolnictwa ekologicznego jest ochrona różnorodności biologicznej oraz poprawa stanu gleby i całego środowiska naturalnego. Co to jest żywność ekologiczna?

Co to znaczy, że żywność jest ekologiczna?

Żywność ekologiczna to termin stosowany do opisu produktów rolnych i składników, które są uprawiane i produkowane bez użycia syntetycznych chemikaliów, takich jak pestycydy, herbicydy, nawozy i organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO).

Czym różni się żywność ekologiczna od konwencjonalnej?

W porównaniu do żywności konwencjonalnej żywność ekologiczna musi spełniać inne standardy pod kątem jej produkcji, między innymi uprawy roślin oraz hodowli zwierząt.

Spożywanie żywności ekologicznej jest osobistym wyborem, który może być kierowany różnymi czynnikami, w tym obawami dotyczącymi potencjalnego wpływu substancji stosowanych w konwencjonalnym rolnictwie na zdrowie, ochrony środowiska naturalnego, dobrostanu zwierząt i wspierania zrównoważonych praktyk rolniczych.

Zasady produkcji żywności ekologicznej

Produkcja żywności ekologicznej odbywa się z wykorzystaniem konkretnych zasad, na podstawie których dochodzi również do jej certyfikacji. Skoncentrowana jest ona na wytwarzaniu wyrobów naturalnych, także z zastosowaniem naturalnych procesów.

Zasady systemu rolnictwa ekologicznego są regulowane na terenie Unii Europejskiej przez przepisy unijne. Zastosowanie na gruncie polskim ma Ustawa z dnia 25.06.2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. 09. Nr 116, poz. 975).

Rolnictwo ekologiczne: jakie są zasady?

W wielu krajach, w tym krajach Unii Europejskiej, żywność ekologiczna jest wymaga certyfikacja, która ma na celu potwierdzenie jej zgodności z normami ekologicznymi.

W tym właśnie celu organizacje zajmujące się certyfikacją ekologiczną oceniają gospodarstwa i przetwórców żywności, aby sprawdzić, czy spełniają określone kryteria i przestrzegają zasad rolnictwa ekologicznego.

Podstawowe zasady rolnictwa ekologicznego:

• Zabronione jest używanie chemicznych pestycydów oraz syntetycznych nawozów,
• Zabronione jest korzystanie z GMO,
• Obowiązują ograniczenia związane ze stosowaniem antybiotyków u zwierząt,
• Konieczne jest stosowanie płodozmianu.

Uprawa roślin w rolnictwie ekologicznym

W rolnictwie ekologicznym priorytetem jest kondycja gleby, która nie powinna być nadmiernie eksploatowana, ponieważ prowadzi to do jej wyjałowienia.

Unijne przepisy wskazują, że grunty, na których ma odbywać się produkcja ekologiczna, muszą przejść specjalny okres konwersji, czyli przestawiania, który trwa 3 lata.

Rolnicy wybierający system upraw ekologicznych koncentrują się na działaniach służących do stworzenia i utrzymania żyzności gleby poprzez naturalne praktyki takie jak kompostowanie czy płodozmian.

Metody te promują korzystną aktywność drobnoustrojów, dostępność składników odżywczych i pozwalają na uzyskanie długoterminowych rezultatów.

Hodowla zwierząt w rolnictwie ekologicznym

Produkcja żywności ekologicznej obejmuje wytyczne dotyczące humanitarnego traktowania zwierząt.

Zwierzęta hodowlane, które stosowane są w gospodarstwach ekologicznych, mają dostęp do terenów zewnętrznych, otrzymują paszę ekologiczną i nie dostają hormonów wzrostu ani antybiotyków w celach innych niż terapeutyczne.

Żywność ekologiczna – certyfikacja i regulacje

Na terenie Unii Europejskiej, jak wspomniano wcześniej, regularne oraz certyfikacja bazują na przepisach unijnych.

Gospodarstwo rolne lub przetwórca rozpoczyna w tym celu proces certyfikacji poprzez złożenie wniosku do organizacji prowadzącej certyfikację certyfikacji ekologicznej. Po spełnieniu określonych wymogów może otrzymać certyfikat ekologiczny, który umieszczany jest na produktach.

Warto przy tym zaznaczyć, że certyfikacja ekologiczna nie jest procesem jednorazowym. Certyfikowane gospodarstwa podlegają stałemu monitoringowi i okresowym kontrolom, aby sprawdzać ich stałą zgodność z normami ekologicznymi.

Jakie są standardy dla żywności ekologicznej?

Każdy produkt, który określany jest jako ekologiczny, musi posiadać odpowiedni certyfikat unijny.

Przyznanie certyfikatu oznacza, że produkt spełnia określone standardy żywności ekologicznej, czyli powstaje on zgodnie z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego.

Jak rozpoznać certyfikowany produkt ekologiczny?

Na terenie Unii Europejskiej produkty ekologiczne opatrzone są logo w formie liścia z białych gwiazdek umieszczonego na jasnozielonym tle. Obok unijnego logo umieszcza się również dane dotyczące pochodzenia oraz certyfikatu żywności.

Korzyści i wyzwania związane z żywnością ekologiczną

Żywność ekologiczna ma wiele korzyści, dlatego też obecnie jest ona bardzo popularna. Warto jednak pamiętać o tym, że z jej stosowaniem związane są również określone wyzwania.

Dlaczego warto wybierać żywność ekologiczną?

Wybieranie żywności ekologicznej jest bardzo dobrym rozwiązaniem z punktu widzenia ochrony środowiska, ale również własnego zdrowia.

Żywność ekologiczna produkowana jest bez użycia syntetycznych pestycydów, herbicydów i nawozów sztucznych. Stosowanie produktów ekologicznych może zmniejszyć ekspozycję na te chemikalia, które według niektórych badań może stanowić potencjalne zagrożenie dla organizmu człowieka.

Stosowanie żywności ekologicznej może być również doskonałym wyborem dla osób, którym zależy na zróżnicowanej, bogatej w cenne składniki odżywcze diecie, która sprzyja zachowaniu zdrowia na długi czas.

Wyzwania związane z produkcją i konsumpcją żywności ekologicznej

Żywność ekologiczna jest droższa niż konwencjonalna. Oznacza to, że osoby, które chcą prowadzić dietę bazującą na żywności ekologicznej, muszą być przygotowane na wyższy wydatek.

Dodatkowo dostęp do żywności ekologicznej może się różnić w zależności od lokalizacji. Sprzedawana jest ona głównie w większych sklepach, ale również dostępna jest online i w mniejszych sklepach stacjonarnych.

Żywność ekologiczna a zdrowie i zrównoważona dieta

Eko produkty spożywcze mogą być częścią zróżnicowanej i zbilansowanej diety, która obejmuje różnorodne owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, nabiał, mięsa i tłuszcze.

W takiej diecie kładzie się nacisk na pełnowartościowe produkty i minimalizowanie przetworzonej żywności, która jest mniej korzystna dla zdrowia.

Czy żywność ekologiczna jest zdrowsza?

Prowadzone na temat ekologicznej żywności badania wskazują, że różnice w zawartości składników odżywczych pomiędzy produktami konwencjonalnymi a ekologicznymi są na ogół niewielkie i mogą zależeć od określonych czynników, takich jak odmiana upraw, warunki glebowe i praktyki rolnicze.

Warto pamiętać o tym, że nie wszystkie certyfikowane produkty ekologiczne są zdrowe. Mogą one zawierać składniki, które nie są zalecane w zdrowej diecie.

Jak zbalansować dietę z użyciem żywności ekologicznej?

Produkty ekologiczne to obecnie szeroka gama propozycji, które można dobrać zależnie od własnych potrzeb, aby zbalansować swoją dietę.

Warto wybierać ekologiczne owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, tłuszcze roślinne, orzechy i nasiona jako podstawę posiłków. Te produkty spożywcze dostarczają niezbędnych składników odżywczych, błonnika i przeciwutleniaczy.

Osoby, które spożywają produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak organiczne mięso, drób, jaja i produkty mleczne, również mogą prowadzić skuteczniejszą dietę. Eko produkty zwierzęce są wytwarzane bez użycia antybiotyków lub hormonów wzrostu, co przekłada się na ich lepszy smak oraz profil składników odżywczych.

Trzeba jednak pamiętać, że etykieta ekologiczna nie gwarantuje zdrowia żywności. Na przykład organiczne ciasteczka lub słone przekąski mogą nadal zawierać dużo dodanych cukrów lub niezdrowych tłuszczów.

Wobec tego zaleca się dokładne sprawdzenie składu wybranych pokarmów, w tym składników takich jak kalorie, cukier, tłuszcz, błonnik, witaminy i minerały.

Podsumowanie – co powinniśmy pamiętać o żywności ekologicznej?

Prowadzenie zbilansowanej diety polega na włączaniu do niej różnorodnych pokarmów bogatych w składniki odżywcze oraz postępowaniu według zalecanych wzorców żywieniowych, a nie poleganiu wyłącznie na certyfikacie ekologicznym.

Jednak wybieranie produktów certyfikowanych niesie za sobą wiele korzyści, między innymi w zakresie lepszej ochrony środowiska naturalnego, dobrostanu zwierząt oraz zdrowia ze względu na ograniczenie potencjalnie szkodliwych substancji, które mogą występować w żywności konwencjonalnej.

Sprawdź też: Transport żywności – wyzwania organizacyjne oraz wymagania sanitarne